Depressie als ziekte Jeffrey Wijnberg

Depressie als ziekte Jeffrey ma 11 feb 2008, 06:30 door Jeffrey Wijnberg

AMSTERDAM -  Somberheid als gevolg van werkeloosheid, lichamelijke blessures of verlies van een dierbare, is een normaal menselijke reactie; en geen reden tot zorg als gevoelens van verdriet, machteloosheid of woede een maand of wat blijven doorsudderen. In psychiatrisch vakjargon wordt dan ook wel gesproken van een reactieve depressie, die met steun van geliefden, door een periode van rust en afleiding, betrekkelijk gemakkelijk te overwinnen is.

Een heel ander verhaal is het wanneer de reactieve depressie zich verlichamelijkt. In dat geval manifesteert het lijden zich, in toenemende mate, als ernstige ziekte en wordt door psychiaters ook wel aangeduid als vitale of endogene depressie.

Bij mensen die een erfelijke aanleg hebben voor depressies, hoeft niet eens sprake te zijn van een aanwijsbare oorzaak, waardoor de ziekte zomaar ineens de kop op kan steken. Met of zonder aanleiding, een ziekelijke depressie is geen sinecure, al was het alleen maar omdat het normale vermogen om 'iets te willen' volledig uitgeschakeld wordt.

Andere depressieve symptomen zijn dikwijls: dramatisch gewichtsverlies, ernstig verstoord slaapritme, gebrek aan eetlust, concentratieverlies, onberedeneerde angst en schuldgevoelens, zelfmoordgedachten, algehele traagheid (in de beweging, in de stoelgang, in de gedachtegang), apathie (of juist gejaagdheid), en overgevoeligheid voor geluid, licht, drukte en verplichtingen; en boven alles: een overweldigende gevoel van ik-loosheid.

Het slechte nieuws is dat een depressie, als meest voorkomende stemmingsstoornis in onze moderne samenleving, een jaar of langer kan aanhouden. Het goede nieuws is dat tegenwoordig de antidepressiva goede geneesmiddelen zijn en in combinatie met inzichtgevende psychotherapie (gesprekken) snel verlichting kunnen geven. Huisartsen zien opname op een PAAZ (Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis) voor de patiënt dikwijls als een af te raden noodgreep (dan bent u nog verder van huis), terwijl het tegendeel waar is: bij opname is de genezingstijd gemakkelijk te bekorten tot drie maanden; een verschijnsel dat gemakkelijk te verklaren is: de depressieve patiënt hoeft geen schijn op te houden en mag in een ziekenhuis ook echt ziek zijn.

De emotionele overgave aan het ziek-zijn, geeft innerlijk rust (afwezigheid van angst en stress) waardoor het lichaam (de balans in de stofwisseling van de hersenen) zich sneller herstelt. Behalve een grauw gelaat en gebrek aan expressiviteit is er aan de depressieve pati'nt doorgaans weinig 'zieks' te zien, waardoor argeloze buitenstaanders dikwijls miskleunen door opmerkingen als 'je moet gewoon wat positiever denken', 'kop op, iedereen heeft het wel eens moeilijk' of 'je moet gewoon weer eens iets leuks gaan doen'.

Geloof mij: als er iemand is die in beweging wil komen en de zon in het water wil zien schijnen, dan is het wel de patiënt zelf. Probleem is echter, dat de depressieveiling niets te willen heeft. En deze zijnstoestand is alleen echt invoelbaar voor mensen die zelf een depressie hebben doorgemaakt.

Vooral voor de levenspartner van de depressieve patiënt geldt dat zijn geduld zwaar op de proef wordt gesteld, en kan alleen een luisterend oor en een onwrikbaar geloof in betere tijden uitkomst brengen.

j.wijnberg@home.nl

www.psycholoogwijnberg.nl

Genezen van overspannenheid Jeffrey

wo 26 sep 2007, 11:42 - Genezen van overspannenheid door Jeffrey Wijnberg

AMSTERDAM - Massaal is gereageerd op mijn stelling dat overspannenheid een gezonde reactie is op een ongezonde situatie: lichaam en geest gaan in staking door langdurige en subtiele krenking.


Doorgaans nemen patiënten geen genoegen met een psychologische verklaring alléén. Zij eisen van de psycholoog ook een adequate behandeling. Dat is ook terecht, zeker wanneer je toch al gewend bent aan het kortste eind te trekken.

In de praktijk is het, echter, zeldzaam dat patiënten zich laten adviseren. De hulpverlener die zijn therapeutische parels keer op keer voor de zwijnen gooit, loopt daarmee risico zelf overspannen te raken. Desondanks, bij wijze van uitzondering, en geheel tegen mijn psychologische principes in, krijgt u toch een beproefd recept ter ont-kwetsing van uw gemoed.

1) Gedraag u, voor onbepaalde tijd, als demente bejaarde. Alles wat u vergeet, uit uw handen laat vallen of anderszins lichamelijk niet onder controle heeft, hoort bij de ziekte en wordt zelfs een beetje leuk naarmate u meer opgaat in uw rol.

2) Kies bewust voor het tempo van een gehandicapte slak. U mag rustig een paar uur doen over het bijknippen van uw snor of het aannaaien van een knoop, en bedenk: hoe langzamer u handelt, des te sneller u geneest.

3) Laat alleen iemand op bezoek komen die u een warm hart toedraagt, en nooit langer dan een halfuur. Als u geen zin heeft om te praten, werk dan samen aan uw 5000 stukjeslegpuzzel.

4) Hanteer een militair regiem wat betreft opstaan (08.00 uur), naar bed gaan (22.30 uur) en de maaltijden. Als u een gat in de dag slaapt en ’s nachts rondspookt, raakt u geestelijk nog meer op drift.

5) Vermijd alles wat drukte geeft, zoals lawaaierige cafeetjes, volle winkelstraten, kletserige plakkers, flitsende televisieprogramma’s of zeurderige familieleden; zoek liever de stilte op met een vishengel aan het water. Uw hersencellen smeken om met rust gelaten te worden.

6) Zie uw allergie voor verplichtingen als een zegen, en laat zo veel mogelijk anderen de kar trekken met de gedachte: hoe meer ik word gemist, des te meer jullie mij waarderen als ik ooit weer meedoe. En geniet heimelijk van de macht die uw eigen onmacht bij anderen teweegbrengt.

7) Ga ervan uit dat u minstens een jaar uit de roulatie bent. Alles minder is gewoon meegenomen.

8) Pieker met overgave en zet uw hersenspinsels op papier, net zolang tot u het navelstaren moe bent.

Het allerbelangrijkste is dat u uw kring van relaties opschoont, al was het maar om te voorkomen dat u weer als deurmat wordt gebruikt. Mocht u tot het inzicht komen dat u alleen geschikt bent als deurmat, laat dan eindelijk uw verzet varen, en bedenk: het maakt niet uit wat u bent, als u maar nodig bent.

Genezen van overspannenheid Jeffrey Wijnberg

Oorzaak van overspannenheid door Jeffrey Wijnberg

Oorzaak van overspannenheid door Jeffrey Wijnberg

AMSTERDAM - Overspannenheid is in onze huidige samenleving een veel voorkomende kwaal. Het is een nare psychische aandoening, vooral omdat het herstel al gauw een jaar duurt. Voor de argeloze buitenstaander is er doorgaans weinig ziekelijks aan de overspannen persoon te ontdekken.

Het is de patiënt niet aan te zien dat hij lijdt aan lusteloosheid, gebrek aan concentratie, emotionele leegheid, overgevoeligheid voor drukte en in het bijzonder: een verlammende weerzin tegen verplichtingen. De buitenwacht reageert daarom al gauw met indirecte verdachtmakingen van aanstellerij (‘waar kunt u het dan zo moeilijk mee hebben’).

Dit gegeven maakt één ding heel duidelijk: de ernst van de kwaal is alleen te bevatten voor eenieder die zelf een periode van overspannenheid heeft meegemaakt. Voor de patiënt zelf is het zaak om te bevatten hoe hij geestelijk zo verzwakt is geraakt.

Bedrijfsartsen, reïntegratie-experts en andere lieden die er belang bij hebben om de patiënt weer snel in het arbeidsproces te loodsen, hanteren clichématig de verklaring van overbelasting: ‘uw mentale veerkracht is gebroken omdat u meer van uzelf gevraagd heeft dan u aankunt.’ Een minder perfectionistische instelling in combinatie met een lichter takenpakket zou dan de oplossing zijn.

Maar, in mijn dertig jaar ervaring als psycholoog is nog nooit een eerzuchtig mens door hard te werken over de kling gejaagd. Ook is het te simplistisch om te denken dat overspannenheid een logische reactie is als gevolg van een tumultueuze levensfase (‘u heeft ook wel veel meegemaakt, zeg’). Nee, één van de belangrijkste oorzaken van overspannenheid is langdurige en subtiele krenking.

Opvallend en vervelend is dat de overspannen patiënt zich vaak niet eens bewust is dat hij, stelselmatig, door anderen verbaal getreiterd wordt. Maar, het onderbewuste registreert elke krenking als een nijvere boekhouder, waardoor uiteindelijk de spreekwoordelijke gifdruppel de afvalemmer doet overlopen. Het ego breekt (decompenseert) als beschermingsreactie tegen nog meer schadelijke prikkels van buitenaf. Zo bekeken is een toestand van overspannenheid een gezonde (lichamelijke) reactie op een ongezonde (relationele) situatie.

Een andere belangrijke oorzaak van overspannenheid is een sluimerende verlatingsangst. Deze verlatingsangst kan betrekking hebben op de eigen partner (hoe lang houdt hij het nog met mij uit) of de heimelijke wens om de eigen partner zelf te verlaten (hoe lang hou ik het nog met hem uit). Evengoed kan de scheidingsangst betrekking hebben op een gevoelde dreiging van verlies van werk en inkomsten, waardoor de zekerheid van het bestaan helemaal op losse schroeven komt te staan. En als er iets is dat het lichaam en de geest uitput, dan is het wel een aanhoudende emotionele toestand van zorg en angst.

Natuurlijk, de moderne maatschappij is er één waarin mensen op hun tenen moeten lopen om het hoge tempo van vernieuwende veranderingen bij te benen. Maar, het is niet de druk van veeleisendheid waaronder de mens bezwijkt. Nee, het is veeleer het totale gebrek aan genegenheid dat de mens nekt, als waarschuwing voor hem om zich op zijn relaties te bezinnen.


j.wijnberg@home.nl

www.psycholoogwijnberg.nl

Bron: telegraaf