Depressie als ziekte Jeffrey Wijnberg

Depressie als ziekte Jeffrey ma 11 feb 2008, 06:30 door Jeffrey Wijnberg

AMSTERDAM -  Somberheid als gevolg van werkeloosheid, lichamelijke blessures of verlies van een dierbare, is een normaal menselijke reactie; en geen reden tot zorg als gevoelens van verdriet, machteloosheid of woede een maand of wat blijven doorsudderen. In psychiatrisch vakjargon wordt dan ook wel gesproken van een reactieve depressie, die met steun van geliefden, door een periode van rust en afleiding, betrekkelijk gemakkelijk te overwinnen is.

Een heel ander verhaal is het wanneer de reactieve depressie zich verlichamelijkt. In dat geval manifesteert het lijden zich, in toenemende mate, als ernstige ziekte en wordt door psychiaters ook wel aangeduid als vitale of endogene depressie.

Bij mensen die een erfelijke aanleg hebben voor depressies, hoeft niet eens sprake te zijn van een aanwijsbare oorzaak, waardoor de ziekte zomaar ineens de kop op kan steken. Met of zonder aanleiding, een ziekelijke depressie is geen sinecure, al was het alleen maar omdat het normale vermogen om 'iets te willen' volledig uitgeschakeld wordt.

Andere depressieve symptomen zijn dikwijls: dramatisch gewichtsverlies, ernstig verstoord slaapritme, gebrek aan eetlust, concentratieverlies, onberedeneerde angst en schuldgevoelens, zelfmoordgedachten, algehele traagheid (in de beweging, in de stoelgang, in de gedachtegang), apathie (of juist gejaagdheid), en overgevoeligheid voor geluid, licht, drukte en verplichtingen; en boven alles: een overweldigende gevoel van ik-loosheid.

Het slechte nieuws is dat een depressie, als meest voorkomende stemmingsstoornis in onze moderne samenleving, een jaar of langer kan aanhouden. Het goede nieuws is dat tegenwoordig de antidepressiva goede geneesmiddelen zijn en in combinatie met inzichtgevende psychotherapie (gesprekken) snel verlichting kunnen geven. Huisartsen zien opname op een PAAZ (Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis) voor de patiënt dikwijls als een af te raden noodgreep (dan bent u nog verder van huis), terwijl het tegendeel waar is: bij opname is de genezingstijd gemakkelijk te bekorten tot drie maanden; een verschijnsel dat gemakkelijk te verklaren is: de depressieve patiënt hoeft geen schijn op te houden en mag in een ziekenhuis ook echt ziek zijn.

De emotionele overgave aan het ziek-zijn, geeft innerlijk rust (afwezigheid van angst en stress) waardoor het lichaam (de balans in de stofwisseling van de hersenen) zich sneller herstelt. Behalve een grauw gelaat en gebrek aan expressiviteit is er aan de depressieve pati'nt doorgaans weinig 'zieks' te zien, waardoor argeloze buitenstaanders dikwijls miskleunen door opmerkingen als 'je moet gewoon wat positiever denken', 'kop op, iedereen heeft het wel eens moeilijk' of 'je moet gewoon weer eens iets leuks gaan doen'.

Geloof mij: als er iemand is die in beweging wil komen en de zon in het water wil zien schijnen, dan is het wel de patiënt zelf. Probleem is echter, dat de depressieveiling niets te willen heeft. En deze zijnstoestand is alleen echt invoelbaar voor mensen die zelf een depressie hebben doorgemaakt.

Vooral voor de levenspartner van de depressieve patiënt geldt dat zijn geduld zwaar op de proef wordt gesteld, en kan alleen een luisterend oor en een onwrikbaar geloof in betere tijden uitkomst brengen.

j.wijnberg@home.nl

www.psycholoogwijnberg.nl