maandag, augustus 04, 2008

Nobelprijswinnaar Solzjenitsyn overleden

Nobelprijswinnaar Solzjenitsyn overleden - DAG

© AP
07:35

Nobelprijswinnaar Solzjenitsyn overleden

04-08-2008 | Door: DAG
Schrijver en Sovjet-kritikaster werd 89 jaar.
De Russische schrijver en Nobelprijswinnaar Aleksandr Solzjenitsyn is overleden. Dat meldt het persbureau ITAR-Tass. Solzjenitsyn kwam vanwege zijn kritiek op het sovjetregime meerdere malen in aanvaring met justitie en werd in 1974 zelfs verbannen. Onder Michail Gorbatsjov mocht hij in de jaren negentig terugkeren naar zijn land.

Volgens het persbureau heeft zijn zoon Stepan zondag gemeld dat hij eerder die dag als gevolg van hartfalen overleed. Solzjenitsyn is 89 jaar geworden.

De schrijver publiceerde in Parijs tussen 1973 en 1975 zijn bekendste werk, De Goelag Archipel. Daarin beschrijft hij de omstandigheden in de werkkampen in de Sovjet-Unie, zoals hij die zelf meemaakte. Ook in eerdere werken schreef hij al over dat onderwerp, maar met De Goelag Archipel vestigde hij zijn naam bij het grote publiek.

Slechte gezondheid

Hij kampte al enige jaren met een slechte gezondheid en trad zelden nog in het openbaar. Vorig jaar zocht president Vladimir Poetin hem persoonlijk in zijn huis op, om hem te bedanken voor zijn inspanningen voor Rusland. Solzjenitsyns vrouw Natalja nam eerder voor haar man in het Kremlin uit handen van Poetin de Staatsprijs voor Humanitaire Verdiensten in ontvangst.

Solzjenitsyn werd in de Tweede Wereldoorlog, waarin hij als kapitein van de artillerie diende, gearresteerd vanwege de kritiek die hij in een brief op Stalin uitte. Hij bracht daarop zeven jaar in een werkkamp in Kazachstan door en nog drie in interne ballingschap. Over die periode schreef hij in 1962 in de korte novelle Een Dag in het Leven van Ivan Denisovitsj, dat zich afspeelt in een werkkamp en waarin hij opnieuw stevig uithaalt naar Stalin. Hierna werd hij gedwongen zijn werk in het geheim voort te zetten en werden werken als De Goelag Archipel alleen nog in het buitenland uitgebracht.

Nobelprijs en verbanning

In 1970 won Solzjenitsyn de Nobelprijs voor de literatuur en vier jaar later werd hij uit de Sovjet-Unie verbannen. Toen hij in 1994 in Rusland terugkeerde, trof hij daar tot zijn verdriet een puinhoop aan. Door zijn afkeer van het Rusland van de jaren negentig in combinatie met zijn nationalistische gevoelens en de hoop op een wederopstanding van het eens zo machtige rijk kwam hij op vriendschappelijke voet te staan met president Vladimir Poetin, ondanks diens KGB-verleden.

De schrijver liet zich na zijn terugkeer herhaaldelijk zeer kritisch uit over de chaotische periode in de jaren negentig, maar prees Poetins krachtige optreden en diens inspanningen de Russische eenheid te bewaren. Over de andere Russische leiders sinds de val van het communisme was hij een stuk minder positief. Gorbatsjov beschuldigde hij ervan te hebben gecapituleerd aan het Westen, terwijl diens opvolger Boris Jeltsin volgens hem leiding gaf aan de grootschaligste diefstal van staatseigendommen ooit.

Geen opmerkingen: